Bazı insanlar neden çocukluğunu hatırlamaz? Çocukluk amnezisinin etkileri
Kişisel özelliklerimiz ve karakteristik yapımız çoçukluk çağında şekillenir. Özellikle de sosyal bir çevre edindikten sonra ve okula başladığımız dönemlerde karakterimiz tam anlamıyla oturmaya başlar diyebiliriz. Fakat bazılarımız bu yılları tüm detaylarıyla hatırlarken, bazılarımız maalesef hiç hatırlamaz. Peki bu durumun asıl sebebi nedir? Neden bazı çocuklar en güzel zamanlarında yaşadığı hatıraları hatırlamıyor? Yaşanılan bu durumun temel sebebi; çocukluk amnezisi olmuştur. Bu terimin bir başka adı da, hafıza kaybı ismiyle nitelendirilmektedir.
Çocukluk çağında ortaya çıkan amnezi nedir ve hangi yaşlarda meydana gelir?
Bellek, hafıza kaybı yani çocukluk amnezisi olarak nitelendirilen hastalık bir çeşit unutkanlık olarakta bilinmektedir. Bu durumu daha basit bir şekilde tanımlayacak olursak; yetişkin insanların 2-4 yaşları atasında yaşadıkları şeyleri hatırlayamama durumudur.
Çocukluk amnezisi gibi bir durumla karşı karşıya kaldıysak; 2-4 yaş aralıklarında olaysal belleklerimizde bulunmakta olan belirli anıların; zamanı, mekanı, o an yaşadığımız duygular, kiminle ve nerede ne yapıyor olduğumuz gibi birçok soruyu hatırlamayabiliyoruz. Son yıllarda yapılan araştırmalara göre ise; 7 yaşında bu anıların %60’ı hatırlanmaktadır. Bu olanların hatırlanma oranı, 8-9 yaşlarına geldiğiniz zaman; %40’a düşmektedir. Tüm bunları özetlemek gerekirse; yaşımız ilerledikçe geçmişe dair daha az şey hatırlamaya başlarız. Yetişkinlik dönemlerinde ise; neredeyse her şeyi unutmaya başlarız.
Video: Bellek Kaybının (Amnezi) Sebepleri Neler Olabilir?
Anılarımızın konuşma yeteneğimizle direk bağlantısı var
Çocukken yaşadığımız anıları neden hatırlayamadığımıza dair ortaya atılmış olan teorilerden bir diğeri de; o zamanlarda sözlü iletişim kuramadığımız düşüncesi olmuştur. Herhangi bir anıyı hatırladığımız zaman aslında kelimeleri kullanırız, bu durum da bizim anlatacağımız olayları ayrıntılandırabilmemizi sağlar. Fakat bebeklerin büyük bir çoğunluğu 2 yaşına gelmeden konuşmaya başlayamazlar. Bu nedenle de yaşadıkları birçok şeyi net bir şekilde hatırlayamazlar.
Anılarımı hatırlamama durumlarda, beyin gelişimi çok büyük bir rol oynuyor
Çocukluk döneminde yaşadığımız anıları hatırlamıyor olmamızın biyolojik bir açıklaması da bulunmaktadır. Büyüdükçe ve geliştikçe beynimize birçok bilgi yüklenmektedir. Bu konuyla alakalı yapılan araştırmaların sonucunda ise, şu bilgilere varıldı; “ Beyinler birçok sayıda yeni hücre geliştirmeye çalışırken, uzun vadeli kalacak anıları saklamazlar” Ek olarak, 3-4 yaşından önce yaşamış olduğumuz gündelik olayları fiziksel olarak bile hatırlamamız mümkün değildir, çünkü; epizodik hafızamız henüz devreye girmemiştir. Örnek vermek gerekirse, parka gitmek gibi soyut bir anı hatırlanırken orada yaptığımız şeyleri ve gördüğümüz yerleri hatırlayamayız.
Hatırlama Sürecinde En Çok Katkıda Bulunması Gereken Kişiler Ebeveynler
Bu konuda yapılan araştırmalardan bir diğeri de; ebeveynlerimizin çocukluk anılarımızı değiştirebildiğini söylemektedir. Siz de bir düşünün, bir anıyı yeniden hatırladığımız zaman genel olarak ebeveynlerimizin önemli gördüğü olaylar silsilesini hatırlarız. Bu konuda yapılan bir çalışma, çocukların anneleri ve babalarıyla konuştuktan sonra, yaşadıklarını daha farklı bir şekilde hatırladıklarını ortaya çıkardı. Buradan çıkarmamız gereken sonuç ise; çocukların ebeveynlerden çok fazla etkilendiği ve bu yüzden güzel anıları muhafaza edebilmeleri için onlara yardımcı olmamız gerektiğidir.
Olan Biten Her Şey En Baskın Anıya İndirgeniyor
Bir çocuk psikoloğu, yetişkinlerin neden çocukluk dönemlerini net bir şekilde hatırlayamadığını ve bu duruma nelerin sebep olduğunu içeren detaylı bir araştırma yapmıştır. Buradan edindiği bilgilerde ise; çocukların hem olumlu hem de olumsuz bütün duyguları içine alan anılarını koruduğu anlamıştır. Şimdilerde ise; küçük çocukların mahkemelerde gördü tanığı olmalarına bile izin veriliyor. Uzman psikologların dediğine göre ise; çocukları etkileyecek ve hayatlarında iz bırakacak durumlardan onları uzak tutmanın onlar için, birçok faydası vardır.
