Işık Yılı Nedir? Kaç Km’dir? Evrenin Uzaklıklarını Keşfedin
Işık yılı, ışığın boşlukta kat ettiği mesafeye göre belirlenen bir uzaklık birimidir. Yani ışık yılı, ışığın bir yılda kat ettiği mesafeyi ifade eder. Genel olarak, bir ışık yılının yaklaşık 10 trilyon kilometre olduğu kabul edilir. Bir saniyede ışık, 300.000 km yol alabilir. Bu hızla uzaydaki 300.000 km uzaklıktaki bir ışın, dünyamıza bir saniyede ulaşır. Uzaklık arttıkça ışığın bize ulaşma süresi de artar. Konuyu daha iyi anlamak için Dünya, Ay ve Güneş’in uzaklıklarına göz atalım.
Ay, Dünya ve Güneşin uzaklığı
Dünya ve ay arasında 384.000 km vardır. Biz Ay’ın görüntüsünü 384.000 km uzaklıktan görebiliriz. Yani Ay’ın herhangi bir andaki görünümü bize bir saniye sonra ulaşacaktır. Güneş ve Dünya arasındaki uzaklık ise çok daha fazla yani 150.000.000km’dir. Bu da demek olur ki Güneş’in herhangi bir andaki görünümü de bize 500 saniyede gelir. 500 saniye yani yaklaşık 8 dakika sonra Güneş’in herhangi bir andaki görüntüsünü görebiliriz.
Işık günü nedir?
Işık günü, ışığın bir günde aldığı yol demektir. Işığın saniyedeki hızının 300.000 km olduğunu düşünürsek ve 60 saniyenin bir dakika, 60 dakikanın bir saat, bir günün de 24 saat olduğunu hatırlarsak, ışığın bir günde 26 milyar km gittiğini bulabiliriz. Güneş sistemini bütün gezegenlerle birlikte bir baştan bir başa geçmek istediğimizi düşünelim. Eğer elimizde ışık hızıyla hareket edebilen bir araç olursa, baştan sona bütün Güneş sistemini üç günde gidebiliriz.
Işık yılı nedir?
Hesaplarımıza devam edersek, bir ışık gününün yaklaşık 26 milyar km olduğunu hatırlayalım. 30 günü bir ay, 12 ayı da bir yıldan hesapladığımızda, bir ışık yılı 10 trilyon km eder. Bu durumda ışık bir saniyede 300.000 km, bir günde 26 milyar km ve bir yılda 10 trilyon km hızla hareket eder.
Yıldızların uzaklığı
Gökyüzündeki en uzak cisimler yıldızlardır. Sabit yıldızlardan bir tanesinin bize uzaklığı 4.5ışık yılı kadardır. Bu hesaplama da bize en yakın yıldızla uzaklığımız açısından yapılır. Alpha Centeuri isimli bu yıldıza baktığımızı düşünelim. Bizim baktığımız anda gördüğümüz şey, ışığın 4.5 yıl önceki görüntüsü olacaktır. Böyle bir durumda gökyüzündeki en uzak yıldıza baktığımızı düşünelim.
Bugüne kadar dünyaya en uzak yıldız 1991’de gözlemlenmiştir. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Polamar Mountain gözlemevinde dünyadan 12 milyar ışık yılı uzaklıkta bir yıldız gözlemlendi. Aynı zamanda bu gözlemin evrenin meydana gelişinden iki milyar yıl sonra olduğunu da söylememiz gerekir. Evrenin yaşının 14 milyar olduğunu düşünürsek hesaplamayı aha iyi anlarız. Sonuç olarak buradan da evrenin büyüklüğünü tahmini olarak hesaplayabiliriz. Bir milyar ışık yılı üzerinden düşünürsek ne denli büyük bir evrende yaşadığımız bir kez daha şaşırırız.
Evrendeki yerimiz
Işık yılını düşünür ve bu türden hesaplamalar yaparsak, evrende ne kadar küçük bir yer kapladığımızı bir kez daha anlarız. Dünyamız a evrenin en küçük cisimlerinden birisidir. Dünyada kullandığımız uzaklık birimleri de evrenle ve ışık hızı ile kıyaslandığında oldukça küçük kalır. Evreni ve uzaydaki gök cisimlerini, özellikle de aralarındaki mesafeleri düşünürsek alıştığımız uzaklıklardan çok daha fazlasını hesaplamak zorundayız.
Dünyamıza en yakın gök cisimlerinden olan uydumuz Ay bile aslında düşünemeyeceğimiz kadar uzaktır. Yıldızların uzaklığı ise bundan kat be kat daha fazladır. Bu yüzden uzaydaki cisimlerin uzaklığını bizim dünyada kullandığımız uzaklık birimleri ile ölçemeyiz. Işık yılı uzaklık birimi olarak gök cisimleri arasındaki uzaklıkları ölçmek için kullanılır. Çok uzak mesafeleri hesaplamak için kullanılır ve asıl olarak evrenin çok geniş olması ve gök cisimleri arasındaki uzaklıklar için geliştirilmiştir.
