Kadın Sağlığını Tehdit Eden PCOS: Kısırlık, Diyabet ve Daha Fazlasına Yol Açabilir!

Polikistik Over Sendromu (PCOS), kadınlarda üreme çağında sıkça görülen hormonal bir bozukluktur. Yumurtalıklarda çok sayıda küçük, iyi huylu kistin oluşmasıyla karakterizedir. Ancak, yalnızca ultrasonda görülen kistlerle değil, aynı zamanda metabolik ve hormonal dengesizliklerle de kendini gösterir. Tedavi edilmediği takdirde, diyabet, hipertansiyon, kısırlık, karaciğer yağlanması, depresyon ve anksiyete gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi büyük önem taşımaktadır.

Polikistik Over Sendromunun En Yaygın Belirtileri

PCOS, çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir ve bu belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir. En yaygın görülen semptomlar şunlardır:

• Adet düzensizlikleri: Regl aralıklarının uzaması veya tamamen kesilmesi
• İnsülin direnci ve kilo alımı: Vücut insüline karşı direnç geliştirdiğinde kilo artışı gözlemlenebilir
• Tüylenme: Yüz, çene, göğüs ve sırt bölgesinde aşırı kıllanma
• Saç dökülmesi: Erkek tipi saç dökülmesi
• Cilt problemleri: Yağlı cilt, sivilce ve ciltte koyu renkli lekeler
• Kısırlık: Yumurtlama düzensizliği nedeniyle gebelikte zorlanma
• Psikolojik sorunlar: Depresyon, anksiyete ve stresin artışı
• Metabolik problemler: Diyabet ve hipertansiyon riski

PCOS’un Nedenleri ve Risk Faktörleri

Polikistik Over Sendromu’nun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. PCOS’un oluşumunda rol oynayan bazı temel faktörler şunlardır:

• Genetik yatkınlık: Ailede PCOS öyküsü olan kadınlarda görülme ihtimali daha yüksektir.
• İnsülin direnci: Vücudun insüline karşı duyarsız hale gelmesi, kandaki insülin seviyelerinin yükselmesine ve hormon dengesizliklerine yol açar.
• Hormon dengesizlikleri: Testosteron seviyelerinin artışı, östrojen ve progesteron hormonlarının düzensiz salgılanması PCOS’un ortaya çıkmasına sebep olabilir.
• Beslenme ve yaşam tarzı: Düşük lifli beslenme, aşırı karbonhidrat tüketimi ve hareketsiz yaşam tarzı da PCOS riskini artırır.

Ayşegül Çoruhlu’nun polikistik over ile ilgili videosuna buradan ulaşabilirsiniz:

Polikistik Over Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?

PCOS teşhisi koyulurken doktorlar çeşitli test ve incelemeler yapmaktadır. Bunlar arasında şunlar yer alır:

• Ultrason: Yumurtalıklarda çok sayıda küçük kist olup olmadığını belirlemek için kullanılır.
• Kan testleri: Hormon seviyeleri, insülin direnci ve kan şekeri düzeyleri ölçülerek teşhis konulabilir.
• Klinik belirtiler: Hastanın adet düzeni, tüylenme, sivilce ve kilo değişiklikleri gibi semptomları değerlendirilir.

Polikistik Over Sendromu Tedavi Yöntemleri

PCOS tedavisi, hastanın semptomlarına ve genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. En yaygın tedavi yöntemleri şunlardır:

1. Beslenme ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Polikistik Over Sendromu’nun tedavisinde beslenme büyük bir rol oynar. Uzmanlar, PCOS hastalarının düşük karbonhidratlı, sağlıklı yağlar içeren ve lif bakımından zengin bir beslenme planı uygulamasını önermektedir. Özellikle şunlara dikkat edilmelidir:

• Rafine şeker ve un tüketimini azaltmak
• Bol sebze ve lifli gıdalar tüketmek
• Omega-3 açısından zengin gıdaları beslenmeye dahil etmek (örneğin balık, ceviz, keten tohumu)
• İşlenmiş gıdalardan uzak durmak
• Günlük su tüketimini artırmak
• Düzenli egzersiz yapmak (özellikle yürüyüş, yoga ve pilates gibi düşük yoğunluklu egzersizler)

2. İlaç Tedavisi

Bazı durumlarda doktorlar, PCOS’un belirtilerini hafifletmek için ilaç tedavisi önerebilir. En yaygın kullanılan ilaçlar şunlardır:

• Doğum kontrol hapları: Hormon dengesizliklerini düzenleyerek adet döngüsünü düzenler.
• İnsülin direncini azaltan ilaçlar: Metformin gibi ilaçlar, vücudun insüline karşı duyarlılığını artırarak kan şekeri seviyelerini dengeler.
• Hormon düzenleyici ilaçlar: Testosteron seviyelerini dengeleyerek tüylenme ve saç dökülmesi gibi semptomları hafifletir.

3. Bitkisel ve Doğal Tedavi Yöntemleri

Bazı bitkisel takviyeler de PCOS semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Öne çıkan doğal destekler şunlardır:

• İnositol: İnsülin direncini azaltmaya ve yumurtlama düzenini sağlamaya yardımcı olur.
• Omega-3: Hormon dengesini destekler ve inflamasyonu azaltır.
• Yeşil çay: Antioksidan içeriği sayesinde insülin direncini düşürmeye yardımcı olabilir.
• Zerdeçal: İltihap önleyici etkisi sayesinde PCOS semptomlarını hafifletebilir.

Sonuç

Polikistik Over Sendromu, yalnızca üreme sağlığını değil, genel vücut sağlığını da etkileyen ciddi bir hastalıktır. Erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleriyle belirtiler kontrol altına alınabilir ve hastalığın ilerlemesi engellenebilir. Beslenme düzeni, yaşam tarzı değişiklikleri ve gerektiğinde ilaç tedavisi ile PCOS’un etkileri büyük ölçüde hafifletilebilir. Bu nedenle, belirtiler fark edildiğinde bir uzmana başvurmak ve tedavi sürecine erken başlamak büyük önem taşımaktadır.