Turgut Uyar şiirleri – Turgut Uyar kimdir?

Asıl adı Ahmet Turgut Uyar olan yazar, babasının görevi dolayısı ile ilkokulu farklı bir şehirde tamamlayıp ortaokulu ise yatılı askeri okulda okumuştur. Pek çok şiir yazmıştır ve şiirleri insanlar tarafından oldukça sevilmiştir. Turgut Uyar, MEB’in 100 Türk Edebiyatçısının içinde yer alarak eserleri ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerine okutulur.

Turgut Uyar’ın ilk kitabı Arz- ı Hal’dir ve 1949 senesinde M. Çetin Tezcan’ın Akşamüzeri Türküsü ile beraber ortak bir kitap olarak yayımlanmıştır.

Turgut Uyar Kimdir?

4 Ağustos 1927 yılında Ankara’da doğmuştur. Babasının mesleğinden dolayı öğrenimini farklı şehirlerde tamamlamak zorunda kalmıştır. 1946 yılında Bursa Işıklar Lisesi’nde okuyup 1947 yılında ise Askeri Memurlar Okulu’nu başarıyla tamamlamıştır. Bir süre subay olarak orduda görev yapmıştır fakat 1958 yılında subaylık görevinden ayrılmıştır. Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikası Ankara Bürosunda ve de Sanayi Bakanlığı’nda çalışmıştır. 1968 yılında ise emekli olmuştur. İlk şiiri Yedigün dergisinde çıkan Yad şiiridir. Yaşamını serbest yazar olarak sürdürmüştür. 1969 yılında Tomris Uyar ile evlenmiştir. Turgut Uyar’ın dört tane çocuğu vardır. Bekir Tunga Uyar, Semiramis Uyar, Şeyda Uyar ve Hayri Turgut Uyar’dır. 22 Ağustos 1985 yılında İstanbul’da hayata gözlerini yummuştur.

Cumhuriyet Döneminde deneme, inceleme ve şiir türünde eserler kaleme almıştır. Toplam eser sayısı 17 dir.

Turgut Uyar Şiir Yarışmasına Katıldı mı?

1948 senesinde Kaynak isimli derginin başlattığı bir şiir yarışmasına Arz-ı Hal isimli şiir ile katılarak yarışmada ikinci olmayı başarmıştır.

Turgut Uyar’ın Şiirleri Nerelerde Yayımlanmıştır?

Turgut Uyar’ın şiirleri pek çok dergi ve gazetede yayımlanmıştır. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Dost Dergisi
• Dönem Dergisi
• Yeni Düşün Dergisi
• Kaynak Dergisi
• Varlık Dergisi
• Yeditepe Dergisi
• Pazar Postası
• Değişim Dergisi
• Türk Dili Dergisi
• Yeni Dergi
• Papirüs Dergisi
• Oluşum Dergisi
• Gösteri Dergisi
• Yedigün Dergisi
• Seçilmiş Hikayeler Dergisi
• Şairler Yaprağı Dergisi
• Yenilik Dergisi

İyi bir şair olup adından söz ettiren Turgut Uyar, dergilerde şiirlerinin yayımlanması ile kendini kanıtlamış şairlerden birisidir.

Turgut Uyar’ın Almış Olduğu Ödüller Nelerdir?

Turgut Uyar, 1963 yılında Tütünler Islak eseri ile Yeditepe Şiir Armağanı ödülünü almıştır. 1975 yılında Tomris Uyar ile beraber Lucretius’un Evrenin Yapısı eserinin çevirisi ile Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülünü almaya hak kazanmıştır. 1981 yılında Kayayı Delen İncir Eseri ile Behçet Necatigil Şiir Ödülünü almaya hak kazanmıştır. 1984 yılında Büyük Saat eseri ile Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülünü almıştır.

Turgut Uyar’ın Şiir Kitapları

Şiir yazma konusunda oldukça başarılı bir şairdir. 100 den fazla şiir yazmıştır. Şiirlerini topladığı şiir kitapları şunlardır:

• Türkiyem
• Göğe Bakma Durağı
• Veys
• Bir Şiirden
• Yitiksiz
• El Ele Okuyalım
• Dün Yok mu?
• Dünyanın En Güzel Arabistanı
• Tütünler Islak
• Her Pazartesi
• Divan
• Toplandılar
• Kayayı Delen İncir
• Toplu Şiirler
• Büyük Saat

Türkiyem isimli şiiir kitabını 1952 yılında okuyucular ile buluşturmuştur. 1959 yılında yayımladığı Dünyanın En Güzel Arabistanı dil, imge, tema, anlatım biçimi, biçim- öz ilişkisi bakımından diğer şiirlerinde farklı olan İkinci Yeni tarzıyla yazılmış bir kitaptır. 1962 yılında Tütünler Islak kitabını, 1982 yılında Kayayı Delen İncir kitabını, 1981 yılında ise Toplu Şiirler adı ile o güne kadar yayımlamış olduğu eserleri ilk defa 1984 yılında Büyük Saat ismiyle ikinci kez toplu olarak yayımlamıştır.

Turgut Uyar Sözleri

Günümüzde pek çok şairin sözleri insanlar tarafından alıntı yapılarak kullanılıyor. Turgut Uyar’da eserlerinin içinden çok sayıda alıntı yapılan büyük şairlerin arasında yer alır.

“Herkes kendi derdinde anca, herkesin yüreği lime lime…” Turgut Uyar

“Mutsuzluktan söz etmek istiyorum. Dikey ve yatay mutsuzluktan. Mükemmel mutsuzluğundan insansoyunun sevgim acıyor.” Turgut Uyar

“Göz göze bakışınca, biliyoruz neyi bölüştüğümüzü, konuşmasak da…” Turgut Uyar

“Yaz yağmurları misali yıllarca, yağmış durmuşum kendi içime…” Turgut Uyar

“Tel cambazı istiyordu ki dünya istediği gibi olsun. Bile bile aldanmaya vardırıyordu işi. Ama olmuyordu kendisi vardı.” Turgut Uyar

“Kaç kişiyi öldürdüm düşlerimde, kaç kilo çekerdi yalnızlık.. Kaç kere ezildim altında yaz yağmurlarının.” Turgut Uyar

Turgut Uyar Şiir Biçimi

Turgut Uyar, şiirlerinde yoğun bir şekilde hayal gücünü, simgeciliği ve alışılmamış, şaşırtıcı tamlamaları kullanır. Genellikle uzun uzun dizeler yazar. İlk yazdığı şiirlerde ayrılık, ölüm gibi temaları işlemiştir. Daha sonraki şiirlerinde ise töreler ve toplum ile çatışan kişilerin yaşadığı sancılar ve kurtuluş çabaları konu olmuştur. Turgut Uyar’ın pek çok sayıda sevilen şiiri vardır fakat en popüler olanı Göğe Bakma Durağı isimli şiiridir.

Turgut Uyar, şiirlerinde redife ve kafiyeye önem vermeden serbest ölçü ile eserler kaleme almıştır. Az da olsa hece ölçüsü kullanarak yazmış olduğu eserler de bulunur. Turgut Uyar, şiirlerinde içerik ve imge yüklü ağır olmayan; buna karşın cümle yapısının temelinde gelenekseli aşan ve ona karşı olan bir dil anlayışı benimsemiştir. Dil anlayışında, deformasyon en büyük yükü taşır.

Geleneksel dili öldürmek isteyen şair, mümkün olduğu şekilde anlatıdan uzak kalmayı ister. Birinci Yeni şiirinin özünden beslenerek İkinci Yeni’ye ulaşmış; kapalı ve soyut bir anlatım tarzını tercih ederek çağrışım ağını oldukça zenginleştirmek istemiştir. Hiçbir görüntüyü büyütmez ve şiir dilinde, var olanın genel görüntü düzeyinde yaptığı değişiklikle şair ile nesne arasındaki izleri ortadan kaybeder.

İkinci Yeni ‘ nin sık bir şekilde kullandığı ruhsal kırılmaları ve köklü tepkileri içeren şiddetli imgelerin yerine estetik düzeyi daha da yüksek olan batık imgeleri tercih eder. Ahmed Necdet’in de Turgut Uyar’ın şiir biçimini ifade ettiği gibi: “Turgut Uyar, şiirini tepeden tırnağa inme çağrışımlar ile oluşturan bir ozandır. Şiirini karanlık yapan da, o yağma karanlığa götüren de odur.”

Tüm bunlara rağmen, şiirinin imge düzeniyle izleği arasında kendine has mantıksal bir tutarlılık bağı Turgut Uyar, eserlerinde insana olan güvenini ve inancını hiçbir zaman yitirmemiştir.

Turgut Uyar’ın Şiir Çizgisini Oluşturan Edebiyat Hangileridir?

Turgut Uyar’ın şiir çizgisinin temelini oluşturan unsurlar arasında Halk edebiyatı, Divan edebiyatı ve Batı edebiyatını sayabiliriz.

Turgut Uyar Hangi Yazarlardan Etkilenmiştir?

Turgut Uyar, ilk şiirlerinde halk edebiyatının yanı sıra; Ö. Hayyam, Nedim, Yahya Kemal Beyatlı, Tevfik Fikret ve Ahmet Haşim, Abdülhak Hamit Tarhan’dan etkilenmiştir. Ayrıca yabancı yazarlardan: Alain- Fournier, Fyodor Dostoyevski, İrene Nemirovsky, Thomas Stearns Eliot, Anton P. Çehov’dan da etkilenmiştir.

Turgut Uyar Hangi Şiir Topluluğunda Yer Alır?

Turgut Uyar, İkinci Yeni şairlerinden biridir ayrıca bu topluluktaki en verimli şairlerden de birisidir. Parasız yatılı okuması, onun şiirlerindeki yalnızlığı çoğaltır.

Turgut Uyar Öldükten Sonra Turgut Uyar’a İthafen Yazılan Eser Nedir ve Hangi Yazarlar Tarafından Oluşturulmuştur?

Tomris Uyar’ın yayınlanmak üzere hazırladığı ve Nurullah Ataç, Cemal Süreya, Muzaffer Erdost, Füsün Akatlı, Kemal Tahir gibi edebiyatımıdaki büyük şair ve yazarlar Turgut Uyar’ın şiirleri hakkındaki duygu ve düşüncelerini dile getirip Şiirde Dün Yok Mu ismiyle yayımlayarak edebiyatımıza kazandırmışlardır.

Turgut Uyar’ın Bazı Şiirlerinin İsimleri Nelerdir?

• Açlık Çoğunluktadır
• Adın
• Af Kanunu
• Ağaçlar Uyuyor
• Ahd-i Atik
• Akabakan
• Akşamüstü Rüyası
• Alıştırdılar Bir Kere
• Arz-ı Hal
• Aşk İçin
• Ayrılıklardan
• Bahar Başlangıcında Düşünceler
• Bahar İçin Dediğim
• Baharat Yolu
• Binlerce
• Bir Anadolu Vardı
• Bir Garip Ölmüş Diyeler
• Bir Gün Sabah Sabah
• Bir Sessiz Geceden Turnam
• Bir Yazı Anlamak
• Büyük Gurbetçi
• Büyük Kavrulmuş
• Çağdaş Yeri Mızrağın
• Çırılçıplak
• Çok Üşümek
• Çürümüş
• Denize Gidip dönen Mavilerin
• Denizi Anlatıyor
• Durmuş, Süt Mavi Gecesine
• Dünyada
• Dünyada Dün Yoktur
• Ekinoks
• Elalem
• Elli İki Hane
• Garip Anadolumun Dağları
• Gecelerde
• Geyikli Gece
• Güneşi Kötü O Evler
• Güverteden Biri
• Güzel Bir Akşam
• Hacer Hanım’ın Hamamı
• Hayri Bey
• Hemofili
• Her Gece
• Herkes
• Kaçak Yaşama Yergisi
• Kadere Ve Gönlüme Dair
• Kadırga
• Kadırga
• Kalbindir
• Kan Uyku
• Kantar Köprü Destanı
• Kantar Köprü Destanı’ndan
• Kantar Köprü’nün Gecesi
• Kantar Köprü’nün Yalnızlığı
• Kar Sesi
• Karpit Lambası
• Kim Çağırıyor Maviyi
• Kimbilir
• Maya
• Memur Karısı
• Mersiye
• Meymenet Sokağı’na Vardım
• Ne Var Ki Avucunda
• Köy Yine Kendi Rüyasındadır
• Ölü Yıkayıcılar
• Ölüme Dair Konuşmalar
• Öteyi Beriyi Omuzluyorum
• Rüzgar
• Sevda Üstüne
• Sigma
• Size Olmayan
• Sonnet
• Söyle Küçük Saadetini
• Söylenir
• Şaşıyorum Gözyaşına
• Şehitler
• Tel Cambazının Kendi Başına Söylediği Şiirdir
• Tel Cambazlarının Tel Üstündeki Durumu
• Toprak Çömlek Hikayesi
• Turam Seninle
• Turam, Bir Gün Bırakmıyacağım
• Turnam, Bir Ay Doğar Pasın’dan
• Turnam, Bir Devir Çalsak Felekten
• Tut Ki Ben
• Türkiyem
• Umuttur
• Unutulmaz Sözler
• Uyanınca Üşümek
• Uzak Kaderler İçin
• Vaiz Sokağı Numara 70
• Vaktin Çağrısı
• Yad
• Yalağuz
• Yalnız At
• Yasin Efendi
• Yatağım Simsiyah Olmalıydı
• Yeşilimsi
• Yılgın

Turgut Uyar, 630 dan fazla şiir yazarak edebiyatımızı zenginleştirmeyi başarmıştır. Şiir türünde adından söz ettiren şiirler yazmıştır. Daha çok İkinci Yenici topluluğunun anlayışına göre eserler vermiştir. Denge, Göğe Bakma Durağı, Mavi Tango, Yokuş Yol’a gibi bazı eserleri bestelenmiş ve bu eserler Sezen Aksu, Fazıl Say, Selda Bağcan, Leman Sam gibi oldukça değerli sanatçılar tarafından seslendirilmiştir.

Göğe Bakma Durağı

İkimiz birden sevinebiliriz göğe bakalım

Şu kaçamak ışıklardan şu şeker kamışlarından

Bebe dişlerinden güneşlerden yanab otlarından

Durmadan harcadığım şu gözlerimi al kurtar

Şu aranıp duran korkak ellerimi tut

Bu evleri atla bu evleri de bunları da

Göğe bakalım

Falanca durağa şimdi geliriz göğe bakalım

İnecek var deriz otobüs durur ineriz

Bu karanlık böyle iyi afferin Tanrıya

Herkes uyusun iyi oluyor hoşlanıyorum

Hırsızlar polisler açlar toklar uyusun

Herkes uyusun bir seni uyutmam bir de ben uyumam

Herkes yokken biz oluruz biz uyumayalım

Nasıl olsa sarhoşuz nasıl olsa öpüşürüz sokaklarda

Beni bırak göğe bakalım

Senin bu ellerinde ne var bilmiyorum göğe bakalım

Tuttukça güçleniyorum kalabalık oluyorum

Bu senin eski zaman gözlerin yalnız gibi ağaçlar gibi

Sularım ısınsın diye bakıyorum ısınıyor

Seni aldım bu sunturlu yere getirdim

Sayısız penceren vardı bir bir kapattım

Bana dönesin diye bir bir kapattım

Şimdi otobüs gelir biner gideriz

Dönmeyeceğimiz bir yer beğen başka türlüsü güç

Bir ellerin bir ellerim yeter belleyelim yetsin

Seni aldım bana ayırdım durma kendini hatırlat

Durma kendini hatırlat.

Akşamüstü Rüyası

Şimdi gemiler geçer uzaklardan

Gönlüm güvertede sereserpedir.

Işıklı geceler,saz sesleri, peynir ekmek

Ne biletim ne param ne dostum var

Pır pır eder yüreğim bakındıkça…

Uyan Turgut um, garibim, uyan Bura Terme’dir.

Terme köprüsünden kamyonlar geçer,

Irgatlar üç orada beş burada konuşurlar

Bir gece başlar, yarı siyah, yarı kırmızı

Cigaramı yakar evime dönerim…

Gidin gemiler, gidin

Vardığınız yerlere selam edin

Gün olur bütün kaygılardan uzak

Ben de gelirim…

Tut Ki Ben

tut ki sen bir şiiri çok iyi yazsan

ya da çok iyi bir şiir yazsan

bir saatin aralıksız işleyişi

bir çocuğun bir sokak kedisini sevişi

bilmem ki sanki güzel bir akşam gibi

onun için her akşamı iyi yaşamalıyım

yani kıskanılan onu

demek istediğim hepsi

Kan Uyku

Bir biz varız güzel öbürleri hep çirkin

Birde bu terli karanlık

Sonra bir şey daha var muhakkak ama adını bilmiyorum

Nereden başlasam sonunda o ışıkla karşılaşıyorum

Yarı çıplak utanmaz bir kadın resmini aydınlatıyor

Akşam oluyor ya bir türlü inanamıyorum

Oturmuş iri yapılı adamlar esrar çekiyorlar

Daha bir aydınlık olsun diye içtikleri su

Sarı toprakdan testileri güneşte pişiriyorlar

Bir korkuyorum yanlız kalmaktan bir korkuyorum

Gündüzleri delice çalışıyorum geceleri kadınlarla yatıyorum

Sonra birden büyümüş görüyorum ağaçları

Kısrakları birden yavrulamış

Havaları birden güneşli

Kadınlarla yattığım yetse ya

Birde kadınlarla yattığıma inanmam gerekiyor

Hoşlanmıyorum

Aramızdaki

sevgilim sevgilim

kuzey sanrısı gibidir

geceyi beşe filan böler

sonra ayılar hüzünden ölmez

sevgilim sevgilim

açlıktan ölür onlar

işte bundan ötürü

hüznü artık bir ayıya bıraktım

sevgilim sevgilim

bir ayıya

ister ormanda kullansın

ister buzdağında

hayatın kutlu olsun sevgilim

ki sana değişe değişe aktım

kimi zaman bir japon gibi uykusuz kaldım

uykusuz kalır mı onlar bilmem aslında-

sevgilim sevgilim

bir orman gibi çoğal aramızda

şehirden bir çocuk olarak şurda burda

bir sabuntozu markasında köpürerek

çınarın tutsaklığını

ve menekşenin tutsaklığını

ve menekşenin sevincini yaşa

sevgilim sevgilim

hüzüne yer var hayatımızda