Yazımı karıştırılan sözcükler hangileridir?
Türkçe’de birçok yazımı karıştırılan sözcükler vardır. Bunlardan bazıları “de, da” ekinin bitişik mi ayrı mı, bazıları iki sessiz harfin arasında ı sesli harfinin var olup olmaması gibi durumlarda yazım yanlışı yapılır.
Bitişik Yazılması Gereken Sözcükler
Birleşik kelimeler bazı durumlarda bitişik yazılmak zorundadır.
- Bitki Adları: Aslanağzı, keçiboynuzu, kuşburnu, camgüzeli, civanperçemi, ayşekadın, akşamsefası, civanperçemi gibi bitki adları her zaman bitişik yazılır.
- Ses Düşmesi Olan Kelimeler: Nasıl (ne ve asıl), niçin (ne ve için), pazartesi (pazar ve ertesi), birbiri (biri biri) gibi kelimeler ses düşmesine uğrar. Bu kelimeler, bu tür durumlarda her zaman bitişik yazılır.
- Hayvan Adları: Danaburnu (böcek), kababurun (balık), karafatma (böcek), karadul (örümcek), akbaş (kuş), sarıkuyruk (balık).
- Hastalık Adları: Delibaş, itdirseği, karabacak kelimeleri bitişik yazılır.
- Eşya Adları: Kedigözü, domuztırnağı, sıçankuyruğu, gagaburun gibi eşya isimleri bitişik yazılır.
- Hane ve Adınız Kelimeleriyle Oluşturulan Sözcükler: Dershane, çayhane, seyahatname, beyanname, siyasetname gibi sözcükler bitişik yazılır.
Bu gibi durumlarda bütün kelimeler bitişik yazılmalıdır. Aksi halde yazım yanlışı yapılır.
“De da” Yazımı
Her durumda ayrı ya da her durumda bitişik yazılmaz.
Bağlaç Olan “de da”
Bağlaç halinde olan de da her zaman ayrı yazılır. (Sen de bizimle gelsene. Öyle ya da böyle bu iş olacak. Erken gelmişsin, daha sonra da gelebilirdin. Ayşe de yarın okula gidecekmiş.)
Bu örneklerin hepsinde de, da bağlaç halinde olduğundan dolayı ayrı yazılmak zorundadır.
Bulunma Hal Eki Olan “de da”
Bulunma hal eki durumunda olan de da her zaman bitişik yazılır. (Yolda giderken ayağı takılıp düştü. Bu durumda yapılabilecek hiçbir şey yok. Bu gidişle bilgisayar başında oturmaktan kambur kalacak.)
Örneklerde görüldüğü üzere de, da kullanımı bulunma hal eki durumunda olduğu için bitişik yazılmıştır.
-ki’nin Yazımı
Cümlelerde sıklıkla kullanılan -ki eki de sürekli karıştırılan ekler arasındadır. Bazı durumlarda ayrı bazı durumlarda bitişik yazılır. (Lütfen evdeki kalemlerimi hızlıca getirir misin? Ne istersen yapacağım, yeter ki telefonumu geri ver. Sıradaki dersimiz Türkçe dersiydi. Bendeki eşyalarını yarın almaya gelecekmiş.)
Cümledeki vurguya göre -ki ekinin ayrı yazılıp yazılmayacağı anlaşılmaktadır.
“Şey” Yazımı
Şey kelimesi de sıklıkla yanlış yazılan sözcükler arasındadır.
- Her şey bitti sonunda.
- Kulağına eğilip bir şeyler söyledi.
- Hiçbir şey düşündüğün gibi değil, her şeyi yanlış anladın.
- Marketten birçok şey almış.
- Sen sakın bu tür şeyleri kafana takma.
Her zaman şey ayrı yazılır. Bitişik yazıldığı durum yoktur.
Sayıların Yazımı
Sayılar her zaman bitişik yazılır. Örneğin on altı, yüz seksen bir, yirmi üç, doksan sekiz gibi.
Not: Sadece senetlerde bitişik yazılır.
Yazımı Sıkça Karıştırılan Sözcükler
Türkçede yazı yazarken bazı kelimeler sıkça karıştırılabiliyor. En çok karıştırılan kelimeler aşağıdaki gibidir. İlk yazılan sözcük yanlış, ikinci yazılan sözcük ise doğru yazılmıştır.
- Yalnış – yanlış
- Haftasonu – hafta sonu
- Mahsül – mahsul
- Herkez – herkes
- Kamu oyu – kamuoyu
- Örtpas – örtbas
- Arkaplan – arka plan
- Gökbilim – gök bilim
- Süre gelen – süregelen
- Köpekbalığı – köpek balığı
- Altyazı – alt yazı
- Rasgele – rastgele
- İtibariyle – itibarıyla
- Yer yüzü – yeryüzü
- Kanpanya – kampanya
- Küpür – kupür
- Deyinmek – değinmek
- Demekki – demek ki
- Farketmek – fark etmek
- Zaafiyet – zafiyet
- Propoganda – propaganda
- Usül – usul
- Kareografi – koreografi
- Ablem – amblem
- Adele – adale
- Afilli – afili
- Ahpap – ahbap
- Ahçı – aşçı
- Acenta – acente
- Acaip – acayip
- Aforoz – aforoz
- Askari – asgari
- Traş – tıraş
- Tiren – tren
- Yövmiye – yevmiye
- Zınba – zımba
- Penbe – pembe
- Zerafet – zarafet
- Vejeteryan – vejetaryen
- Ünvan – unvan
- Ultrasyon – ultrason
- Eşortman – eşofman
- Üvertür – uvertür
- Ukte – ukde
- Türbişon – tirbuşon
- Türbin – tribün
- Tiyo – tüyo
- Kefşetmek – keşfetmek
- Komidin – komodin
- Şarz – şarj
- Azerbeycan – Azerbaycan
- Fermar – fermuar
- Fantazi – fantezi
- Eşgal – eşkal
- Fasülye – fasulye
- Fites – vites
- Gardolap, gardrop – gardırop
- Gazte – gazete
- Kıravat – kravat
- Hakkaten – hakikaten
- Filim – film
- Heycan – heyecan
- Sipor – spor
- Hıristiyan – Hristiyan
- Karnıbahar – karnabahar
- Kapora – kaparo
- Kirbit – kibrit
- Kiprik – kirpik
- Kipri – kirpi
- Kitlemek – kilitlemek
- Pardesü – pardösü
- Parağraf – paragraf
- Pisiklet – bisiklet
- Provakatör – provokatör
- Teşfik – teşvik
- Tesbit – tespit
- Tenefüs – teneffüs
- Müracat – müracaat
- Süeter – süveter
- Sıtadyum – stadyum
- Bakım evi – bakımevi
- Huzur evi – huzurevi
- Öğretmen evi – öğretmenevi
- İç işleri – içişleri
- Yüksek öğretim – yükseköğretim
- Dış işleri – dışişleri
- Bir kaç – birkaç
- Birhaber – bihaber
- Miğde – mide
- Barsak – bağırsak
- Ateşe – ataşe
- Ataç – ataş
- Asvalt – asfalt
- Canbaz – cambaz
- Ceryan – cereyan
- Ciyer – ciğer
- Pisküvi, pisküvit, bisküvit, püsküvit – bisküvi
- Puaça, poaça – poğaça
- Döğmek – dövmek
- Döğme – dövme
- Direk – direkt
- Dinazor – dinozor
- Klavuz – kılavuz
- Kulup, klüp – kulüp
- Taktim – takdim
- Teferuat – teferruat
- Tesbih – tespih
- Tiskinmek – tiksinmek
- Vehamet – vahamet
- Volleybol, valeybol, veleybol – voleybol
- Tasviye – tasfiye
- Tastik – tasdik
- Tanpon – tampon
- Utopya – ütopya
- Tafsiye – tavsiye
- Şemşiye – şemsiye
- Tenbih – tembih
- Terafih, teravi – teravih
- Şevkat – şefkat
- Tefik – Tevfik
- Tolorans – tolerans
- Şifai – şifahi
- Tetanoz – tetanos
- Şohben – şofben
- Tasfir – tasvir
- Şöför – şoför
- Vucut, vücüt, vucüt – vücut
- Tahtaravalli – tahterevalli
- Tahüt – taahhüt
- Sarmısak – sarımsak
- Şayibe – şaibe
- Satlık – satılık
- Şartel – şalter
- Sellektör, selöktör – selektör
- Şanzuman – şanzıman
- Seramoni – seremoni
- Sütüdyo – stüdyo
- Serbes – serbest
- Süprüz, süpriz – sürpriz
- Seyehat – seyahat
- Soy kırımı – soykırım
- Sezeryan – sezaryen
- Silahşör – silahşör
- Sohpet – sohbet
- Sağnak – sağanak
- Sandöviç, sandoviç, sandüviç, sandiviç – sandviç
- Safa – sefa
- Radyosyon – radyasyon
- Roportaj, röpörtaj – röportaj
- Riks – risk
- Rakkam – rakam
- Raslantı – rastlantı
- Rezarvasyon – rezervasyon
- Revanş – rövanş
- Restorant – restoran
- Boğa yılanı – boa yılanı
- Acitasyon – ajitasyon
- Civa – cıva
- Çukolata, çikulata, çukulata – çikolata
- Müsayit – müsait
- Minübüs – minibüs
- Panaroma – panorama
- Pırogram – program
- Pantulon – pantolon
- Parende – perende
- Parlementer – parlamenter
- Öğe – öge
- Şok olmak – şoke olmak
- Orjinal – orijinal
- Okşijen, oksişen – oksijen
- Nötür – nötr
- Psikiyatır – psikiyatri
- Herşey – her şey
- Hiç bir şey, hiçbirşey, hiç birşey – hiçbir şey
- Palyanço – palyaço
- Nisbet – nispet
- Mütahit – müteahhit
- Nergiz – nergis
- Nalet – lanet
- Arefe – arife
- Anfi – amfi
- Artis, artiz – artist
- Arebesk, arabeks – arabesk
- Allerji – alerji
- Ceton – jeton
- Bilimum – bilumum
- cimnastik – jimnastik
- celatin – jelatin
- anotomi – anatomi
- aliminyum – alüminyum
- alarım – alarm
- birfiil – bilfiil
- bilader – birader
- dersane – dershane
- hastahane – hastane
- döküman – doküman
- assubay – astsubay
- aptest, abdes – abdest
- antreman – antrenman
- hopörlör, höparlör – hoparlör
- espiri – espri
- santranç – satranç
- gangaster – gangster
- flörasan, florasan – floresan
- fesetmek – feshetmek
- erezyon – erozyon
- ekzantrik, ekzantirik, egzantirik – eksantrik
- eksos – egzoz
- entellektüel – entelektüel
- muşanba – muşamba
- çünki – çünkü
- muzur- muzır
- mürüvet – mürüvvet
- mütaakip – müteakip
- müsvette – müsvedde
- müracat – müracaat
- motorsiklet – motosiklet
- muacir – muhacir
- muhattap – muhatap
- mütevazi – mütevazı
- muaffak – muvaffak
- mundar – murdar
- meyva – meyve
- menejer – menajer
- melhem – merhem
- melemen – menemen
- megoloman – megaloman
- maydonoz – maydanoz
- domatez – domates
- mahfolmak – mahvolmak
- mefta – mevta
- mahsuz – mahsus
- maydonoz – maydanoz
- makina – makine
- maktül – maktul
- matamatik – matematik
- layık, layik – laik
- lağoba, lavona, lağuba – lavabo
- laylon – naylon
- lavaboratuar, laboratuar – laboratuvar
- mahçup – mahcup
- ızdırap – ıstırap
- izalasyon – izolasyon
- halisinasyon – halüsinasyon
- İstambul, Istanbul – İstanbul
- Kaysı – Kayısı
- Katalok – katalog
- Kurdale, kurdela – kurdele
- Küvez – kuvöz
- Kollektif – kolektif
- Kolanya – kolonya
- Küsür – küsur
- Harfiyat – hafriyat
- Bu kelimeler yazılırken en çok hata yapan kelimelerdir.