Kızartmaların sağlığımıza verdiği zararlar nelerdir? Kızartmalara alternatif haşlanmış besinler
Kızarmış yiyecekler denilince akla ilk gelen şey hiç kuşkusuz patates kızartmasıdır. Günümüz dünyasında çok fazla tüketilen bu yemek aslında hiçte göründüğü gibi masum bir yemek değildir. Bu durum sadece patates kızartmaları için geçerli bir durum değildir. Kızarmış çoğu yemek çok zararlı durumdadır. Kızarmış yemekler hayatımıza son dönemlerde çok fazla girmiş görünmektedir. Bunun en büyük tetikleyicisi hiç kuşkusuz sosyal medya olmuştur. İnsanların değişen yemek alışkanlıkları, artan iş yükleri, hareketsiz bir yaşam sürdürmeleri ve üretmekten çok tüketmeye odaklanmaları çoğu kişiyi daha hazır ve pratik yemeklere itmektedir. Özellikle fast food denilen çok aşırı kızarmış ve aşırı yağlı yemekler insanların daha çok beğendiği yemekler olmuştur. Bu algının oluşmasında hiç kuşkusuz sosyal medyanın, internetin her eve girmesiyle olmuştur. İnsanlar gün içerisinde pek çok reklama maruz kalmaktadırlar. Bu reklamları kendi istekleri dışında gördüklerinden zamanla bilin dışına atılmaktadır. İlk başlarda hiçbir sorun teşkil etmeyen bu reklamlar zamanla insanların yemek algısını tamamen değiştirmektedir.
Günümüz dünyası her geçen gün daha çok gelişmekte ve küreselleşmektedir. Küreselleşen bu dünyada evlerde, sokaklarda, kafelerde, iş yerlerinde, okullarda kısaca hayatın her alanında dijital araçlarla karşılaşmaktayız. Bu dijital araçların çoğu reklam odaklı olduğundan insanlar fark etmeden sunulan reklamlara, verilen mesajlara uymakta ve hayatlarını ona göre sürdürmektedirler. Bu da beraberinde zararlı beslenmeyi getirmektedir. Özellikle aşırı kızarmış gıdalar vücuda çok ciddi şekilde zararlar vermektedir. Zararları her ne kadar hemen ortaya çıkmasa da zamanla bu zararlar kendilerini çeşitli hastalıklarla göstermektedirler. Özellikle kalp ve damar hastalıkları olarak kendini gösteren bu zararlı gıdalar insan sağlığını büyük bir tehlikeye atmaktadırlar.
Kızartmalar neden zararlıdır?
Kızartmalar (özellikle patates kızartması) yapılan araştırmalar sonucunda kalp başta olmak üzere vücudun genel sağlığını bozduğu için çok zararlı besinler listesine alınmış durumdadır. Özellikle kalp ve damar hastalıklarının çok fazla artması kızartmaların çok aşırı tüketilmesi sonucu olmaktadır. Bu konuda pek çok uzman hekim insanları bu tehlikenin farkına varmaları için uyarmaktadır. Ancak pek çok insan bu uyarılara kulak tıkamakta ve zararlı olduğunu bildiği halde sürekli tüketmeye devam etmektedir. Etkisini hemen göstermediğinden çoğu kişi kızartmaların aslında zararlı olmadığını bile düşünmektedir. Ancak durum sanıldığı kadar masum değildir. Yapılan pek çok bilimsel araştırma neticesinde kızartılmış besinlerin çok zararlı olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca içerdikleri pek çok özellikte yok olduğundan vücuda faydaları olmamaktadır
Günümüz dünyasında çok sevilen kızartmalar bazen çok aşırıya kaçılarak tüketilmektedir. Örneğin kahvaltıda, öğle yemeğinde ve akşam yemeğinde sürekli kızartmalar yiyen insanlar kendilerine çok büyük bir zarar vermektedirler. Maalesef ki günümüzde insanların çok büyük bir kısmı tüm öğünleri bu şekilde doldurmaktadır. Yapılan bilimsel araştırmalara göre kızartmaların en çok sebep olduğu hastalık kalp rahatsızlıklarıdır. Dünyadaki ölüm oranlarının nedenlerine baktığımızda da yine kalp rahatsızlıklarını görmekteyiz. Her iki durumda birbiriyle bağlantılı olduğundan kızartmalar ölüm oranlarına da çok fazla neden olmaktadır. Kızartmalar içerdikleri trans yağların damarları tıkaması sonucunda kalp krizine yol açmaktadırlar. Bundan dolayı çok aşırı tüketilmesi uygun görülmemektedir.
Kızartılmış besinler özellikle çocukların ve gençlerin en sevdikleri yemekler arasında olduğundan tehlikenin en büyüğünü de bu iki grup yaşamaktadır. Daha çok küçük yaşlarda damarların tıkanması ve erken yaşlarda ölümlerin yaşanması çok olasıdır. Nitekim son yıllarda artış gösteren bu ölüm oranlarında genç nüfusun da çok fazla yer aldığı gözlemlenmiştir. Hayatımızın her alanına nüfuz eden bu besinlerden birden vazgeçmek elbette mümkün değildir. Bunun için belli bir zamanın oluşması şarttır. Bu zaman zarfında kullanılan yağları azaltarak yine aynı lezzeti yakalamanız mümkündür. Bunun yanında alternatif yollarla istediğiniz besini daha az yağ kullanarak pişirebilirsiniz. Teknolojinin ilerlemesiyle beraber artık yağsız kızartmalarda yapılabilmektedir. Bu ve buna benzer alternatif yollarla kızartmanın olumsuz yanlarını en aza indirebilirsiniz.
Kızartmaların vücuda verdiği zararlar nelerdir?
Küçük, büyük, gen, yaşı herkesin çok sevdiği kızartmaların yapılan son çalışmalarla aslında çok zararlı besinler olduğu tespit edilmiştir. Herkesin hayır diyemediği bu besinler bizler farkında olmasak da vücudumuza çok büyük zararlar vermekte ve tahribatlara yol açmaktadırlar. Yapılan bilimsel araştırmalar neticesinde kızartmanın vücudumuza verdiği zararları kısaca şu şekilde özetleyebiliriz;
- Kalp krizi başta olmak üzere pek çok kalp hastalığına neden olmaktadır.
- Damarların tıkanmasını sağlamaktadır. Aynı zamanda damar sertliğini de tetiklemektedir.
- Aşırı kilo almayı sağlamaktadır. Bu da beraberinde obeziteyi getirdiğinden pek çok sağlıksal problemin oluşmasına kapı aralamaktadır.
- Kan şekerini çok fazla yükseltmektedir.
- Çok fazla acıkmayı ve susamayı tetiklediğinden tüketilmesi pek tavsiye edilmemektedir. Özellikle ramazan ayında kızartmanın tüketilmesi insanları oldukça zora sokan bir durumdur.
- Diyabet hastalığına neden olmaktadır.
- Anne adaylarının (hamileler) aşırı kızartma ve cips tüketmeleri doğacak olan çocukların obeziteye yakalanma riskini arttırmaktadır. Ayrıca diyabet gibi pek çok hastalığın kolayca oluşmasını sağlamaktadır. Bu yüzden hamile kadınların olabildiğince bu zararlı besinlerden uzak durması gerekmektedir. Bunun yerine haşlanmış besinler tüketmeleri daha sağlıklı ve faydalı olacaktır.
- Kanserin pek çok çeşidine yakalanma ihtimalini arttırmaktadır.
- İltihapların oluşmasını sağlamaktadır.
- Aşırı tüketildiğinde baş dönmesine ve mide bulantısına neden olabilmektedir.
Kızartmaların daha sayılmayan pek çok zararı bulunmaktadır. Ancak genel hatlarıyla baktığımızda bu ve buna benzer zararların kızartma vasıtasıyla oluştuğunu görmekteyiz. Yapılan pek çok bilimsel araştırmada bu gerçekler gözler önüne serilmiştir. Dünyadaki en büyük ölüm oranlarının başlarında kalp hastalıkları ve damar tıkanıklıkları gelmektedir. Kızartmaların da her iki hastalığı da çok ciddi şekilde tetiklediği bilinmektedir. Yani kalp krizi ihtimalini ve damar tıkanıklığı ihtimalini kızartmalar çok güçlendirmektedir. Bunun yanı sıra aşırı kilo almayı sağlayan kızartmalar ilerleyen yaşlarda insanların obeziteye yakalanmalarını sağlamaktadır. Obeziteye yakalanan bireylerde de pek çok sağlıksal problemler meydana gelmektedir. Kan şekerinin de çok fazla yükselmesini sağlayan kızartmalar ayriyeten diyabete yakalanma riskini de beraberinde getirmektedirler.
Kızartmaların bir diğer olumsuz yanı ise çok fazla acıkmayı ve susamayı tetiklemeleridir. Özellikle ramazan aylarında oruçken kızartmaların tüketilmesi insanları oldukça zor durumlara düşürmektedir. Genel olarak pek çok sorun teşkil eden kızartmalar aşırı tüketildiğinde de mide bulantısına ve baş dönmelerine neden olmaktadırlar. Kanserin pek çok türüne yakalanma ihtimalini arttıran kızartmalar iltihapların da oluşmasını tetiklemektedir. Tüm bu olumsuzlukların yanı sıra en büyük sorunu anne adaylarına (hamileler) vermektedir. Hamile kadınlar aşırı kızartma ve cips tükettiklerinde hem kendilerine hem de doğmamış olan çocuklarına çok ciddi derecede zarar verebilmektedirler. Çocukların ileriki süreçte gelişimlerinin eksik olmasını, aşırı kilolu olmalarını (obezite) ve diyabete yakalanma ihtimallerini arttırmaktadır. Bu ve buna benzer pek çok problemin ilerleyen süreçlerde çocuklara bulaşma ihtimali çok yüksek olduğundan annen adaylarının hamilelik süresi boyunca olabildiğince bu ve buna benzer zararlı ürünlerden uzak durması daha doğru ve sağlıklı olacaktır. Hem kendi sağlığı hem de çocuk sağlığı için bu durum elzemdir. Peki, bunun yerine nasıl beslenme alışkanlığı edinmeliyiz? İşte detaylar…
Kızartmaların olumsuz etkilerine alternatifler;
Kızartmalar insan sağlığına zararı bilimsel dayanaklarla ispatlanmış ve tüm herkes tarafından bilinen bir gerçektir. Yediden yetmişe herkesin hayır diyemediği bu besinlerden birden vazgeçmek elbette biraz abes kaçar. Ancak bu duruma alternatif olarak haşlanmış besinler tüketebiliriz. Özellikle çocukların gelişimleri açısından düşünecek olursak annelere çok büyük bir sorumluluk düşmektedir. Örneğin anne pırasa sevmiyor diye evde pırasa yapmazsa çocukları da pırasayı doğal olarak sevmeyecektir. Bu ve buna benzer daha pek çok örnek mevcuttur. Onun için saha sağlıklı besinlerin tüketilmesi gerekmektedir. Mümkün olduğunca kızartmalar çok az tüketilmeli ve haşlanmış besinler fazla tüketilmelidir.